Madeleine Stefels
Advocaat
“Een zaak afronden met een goed resultaat, dat is uiteraard het doel. De weg naar dat doel kenmerkt zich door nauw overleg met de...
Lees meer over Madeleine Stefels
Aan het begin van een nieuw jaar kun je overvallen worden door een vleug van melancholie. Als advocaat denk je soms ‘een nieuw jaar van regels en conflicten, waarom?’. Spinoza verdeelt het recht in natuurwetten en menselijke besluiten: besluiten om veiliger en comfortabeler te kunnen leven. Maar al te snel leidt deze drang naar veiligheid tot ‘regeldrift’ en is het comfort ver te zoeken. Daar waarschuwde Spinoza ook voor: ‘een overmatig vertrouwen in de maakbaarheid van de samenleving door wetten heeft een averechts effect.’ Een regel heeft alleen zin bij naleving. En de mate van naleving is weer afhankelijk van een zekere mate van effectiviteit.
Door mensen gemaakte regels vind je bijvoorbeeld terug in statuten van een stichting. De statuten zijn onder meer bedoeld om het stichtingsdoel te beschermen.
Wil je, als stichting, de statuten wijzigen dan kan dat alleen als de statuten zelf die mogelijkheid regelen. Is dat niet het geval, dan is een gang naar de rechter onvermijdelijk.
Onlangs ervoer een stichting, die zich bezighoudt met het in stand houden van cultureel erfgoed, dat de rechter met een verzoek om wijziging statuten bepaald terughoudend omgaat (ECLI:NL:RBNHO:2021:10815).
Deze stichting kan alleen haar statuten wijzigen als er in het bestuur geen vacature bestaat. Helaas, die vacature was er wel en zou ook niet worden ingevuld. Zowel het verzoek om bekrachtiging van het bestuursbesluit tot statutenwijziging als het verzoek om wijziging van de statuten conform conceptstatuten werd afgewezen. De rechter moet namelijk zo min mogelijk van de bestaande statuten afwijken. De woorden ’zonder dat in het bestuur een vacature bestaat’ werden door de rechter geschrapt en zo werd de stichting toch nog van haar blokkerende statutaire bepaling verlost.
Een mooi voorbeeld van het toepassen van de regels met het oog op het doel dat ze dienen: de blokkade moet weg om de stichting te beschermen, maar de rechter wijzigt niet het doel van de stichting: dat zal het bestuur nu zelf kunnen doen.